Ne zaman kuruldu ?
Alttaki satırlar kesin bir kanaatin ifadesi değil.
Okurken akıldan geçen soruları yansıtıp muhtemel yanıtları araştırmak.
Bir nevi tartışmaya çağrı.
İtirazı olanlar, yanlış bulanlar, eksiklikler görenler.
Hadi buyrun !
Bizans İmparatorluğu’nun yıkılış tarihi konusunda bir tereddüt yoktur.
Fatih Sultan Mehmet önderliğindeki Osmanlı orduları tarafından 29 Mayıs 1453 yılında varlığına son verilmiştir.
Oysa başlangıç tarihi tartışmalıdır.
Genelde I. Konstantin (M.S 324-337) ile, Konstantinopolis’in kuruluşuyla başladığı kabul edilse de bu tarihe itirazı olanlar vardır.
Hıristiyanlığın devlet dini olarak kabul edilmesi I. Teodosius (379-395) zamanında gerçekleştiği için kimilerine göre başlangıç I. Teodosius’un iktidar dönemidir.
Bazılarınca bu tarih daha ileriye alınmaktadır.
Esas başlangıç devletin Helenleştiği, kanunların Yunanca'ya çevrildiği, idari yapının baştan düzenlediği bir dönem olan Heraklius’un saltanat dönemidir (610-641).
Tarihi daha eskiye itenler de var.
50 yılı aşkın kaos ve iç savaştan sonra imparator olan Diokletianus (284- 305) iç savaşlara son vermiş, merkezi yönetimin otoritesini geri getirmiş, eyalet yönetimlerinde askeri ve sivil yetkileri ayırmış, dörtlü yönetimi (tetraşi) düzenlemiştir, yıkımı önlemiştir.Bu nedenle başlangıç onun iktidar dönemi olmalıdır diyenlerde vardır.
Gerçekte sorun Roma İmparatorluğu ile Makedonya’dan itibaren Fırat’a kadar doğuya uzanan devleti Roma’dan farklılaştırma israrından kaynaklanmaktadır. Farklılaştırma gayretleri 800 yılına Papa III.Leo’nun Şarlman’a taç giydirip onu İmparator ilan etmesine kadar gitmektedir. O zaman Papa’nın başını çektiği Batı tarafından Yunan olarak vurgunlanmak istenen İmparatorluk nihayet 16.yüzyılda, Alman tarihçi Hieronymus Wolf tarafından Bizans olarak adlandırılmış ve bu ad genel olarak kabullenilmiştir.
Bunun çeşitli nedenleri var. En gülümsetici olanı ise “sınırları içinde Roma şehri olmayan bir imparatorluğa nasıl Roma İmparatorluğu denir” itirazıdır. Roma İmparatorluğu bir şehir devleti değildir ki !!
J. J. Norwich’e göre de Roma İmparatorluğu’na Bizans İmparatorluğu demek Amerika Birleşik Devletleri’ne New Amsterdam Devleti demek kadar tuhaftır.
Fazla dağılmadan sonuca varalım.
Bizans İmparatorluğu’nun bir kuruluş tarihi yoktur çünkü Bizans İmparatorluğu diye bir devlet hiç olmamıştır.
Bir cumhuriyet olan Roma Devleti Octavius zamanında (M.Ö.27- M.S.14) İmparatorluğa dönüşmüş ve kendisini de Augustus ünvanı verilmiştir.
İmparatorluğun uğradığı en büyük değişim dini açıdan olmuş, Konstantin zamanında başlayan devletin Hıristiyanlaşma süreci I. Teodosius zamanında tamamlanmış devlet teokratik bir nitelik kazanmış, Hıristiyanlık devlet dini olmuştur. Mutlaka farklı bir tanım yapılması gerekliyse Bizans yerine Hıristiyan Roma İmparatorluğu demek daha doğru olmaz mı acaba ?
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Merhabalar,
YanıtlaSil1- Hristiyanlığın "devlet dini" olması 1. Konstantin'den itibaren geçerli değil midir? Aksi takdirde neden kendisinin başkanlığında bir konsil (ilk aynı zamanda) düzenlensin?
2- Byzantium'a 4.yy'da "Nova Roma" dendiği de vakidir ki, sınırları içinde Roma şehri olmayan devlete Roma şehri denemez önermesi biraz magazinsel geliyor kulağa.
3- İsim açısından Roma şehri - Roma İmparatorluğu ile Bizantium- Bizans İmparatorluğu ifadeleri, her iki devletin de kuruluşlarına kadar giden kurucusunun ismiyle anılma adetine uygundur, (Romus-Romulus/Byzas) dolayısıyla Bizans İmparatorluğu ifadesi tuhaf değildir, unutulmasın ki Roma Devleti yokken Bizantium vardı.
4- Batı Roma'nın Hristiyan olmadığını mı iddia ediyorsunuz son paragrafta ? Doğu Hristiyanlığı ve Batı Hristiuyanlığı biraz farklıydı kiliseler ayrılmadan önce de...
Hatalarım varsa da siz düzeltin lütfen... Saygılar.
Sorulara gecikmeli cevap.
YanıtlaSil1-Hıristiyalık I.Teodosius zamanında devlet dini olarak kabul edilmiştir.I.Konstantin zamanında Hıristiyanlara da diğer inançta
olanlara tanın haklar gibi dinlerini yaşama ve ibadet etme hakkı tanınmıştır.
2- Evet, Roma imparatorluğu bir şehir devlet olmadığı için bu söylem gerçekten magazinsel
kaçıyor.
3-Bir devletin adı sanı varken ve binlerce yıl kendisi adında bir değişiklik yapmamışken
sonradan isminin keyfi olarak değiştirilmesidir.Bu birilerinin çıkıp Fransa'ya Parisland demesi gibi bir şey.
4-Batı Roma Hıristiyan degildi nasıl diyebiliriz ?Bugün Bizans diye tanımlanan devlete illa bir ad takılmak zorundaysa o zaman Hıristiyan Roma İmparatorluğu ( batısı ve doğusu aynı çatı altında) da denebilir demeye çalıştım sadece.
Roma Imparatorlugunu bir tür sehir imparatorlugu olarak isimlendirmek yanlis olmaz.Roma´ya zaten sadece sehir denirdi, özel yasalarla korunurdu, vatandaslik hakki belirleyiciydi ...
YanıtlaSil